In de nasleep van de Covid-19-pandemie is er een groeiend bewustzijn over de impact van binnenluchtkwaliteit in klaslokalen op de gezondheid en prestaties van leerlingen. Om scholen en gemeenten te adviseren op het gebied van ventilatie op school, hebben GGD’en en het RIVM de medische milieukunde (MMK) richtlijnen opgesteld. In veel scholen is de ventilatie nog niet of niet meer optimaal.
Slechte ventilatie heeft een nadelig effect op de luchtkwaliteit in een klaslokaal. Wanneer de opgehoopte lucht in een ruimte niet goed wordt afgevoerd en vervangen door frisse lucht, blijft uitgeademde CO2 in de lucht hangen. Als het CO2-gehalte in een klaslokaal te hoog is kan dat zorgen voor gezondheidsklachten bij leerlingen, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, luchtwegklachten en verergering van allergische reacties. Een te hoog CO2-gehalte, en de bijkomende gezondheidsproblemen, leiden ook tot verminderde concentratie en prestaties van leerlingen.
MMK-richtlijnen
"Het meten van de CO2 concentratie in een bezet klaslokaal kan daardoor snel een signaal geven dat de ventilatie tekort schiet,"
aldus het RIVM
Om scholen en gemeenten te informeren en adviseren over ventilatie in klaslokalen, hebben professionals van de GGD’en de medische milieukunde (MMK) richtlijnen opgesteld in samenwerking met het RIVM. Deze richtlijnen stellen dat door voldoende (mechanisch) te ventileren op de juiste manier, en aanvullend te luchten, het CO2-gehalte en andere verontreinigingen op een laag niveau worden gehouden. Mechanisch ventileren wordt gedefinieerd als het afzuigen van gebruikte lucht en het inblazen van verse lucht via een systeem van ventilatoren en luchtkanalen. Door het in stand houden van een continue luchtstroom in een ruimte zal de luchtkwaliteit goed blijven.
Covid-19-verspreiding voorkomen
Voldoende ventilatie op de juiste manier kan ook helpen om de verspreiding van bepaalde virussen te verminderen. Uit onderzoek van de University of Bristol is gebleken dat een aantal virussen, waaronder Covid-19, mazelen en influenza, zich gemakkelijker verspreiden in ruimtes waar niet of nauwelijks geventileerd wordt. Vooral in ruimtes met weinig of slechte ventilatie en waar veel mensen voor langere tijd aanwezig zijn, lijkt het risico op transmissie aanzienlijk hoger te zijn. Door het CO2-niveau in een ruimte effectief te regelen, verminder je de overlevingskans van de virussen en daarmee ook het risico op infectie.
Dit komt doordat deze ziektes zich verplaatsen via heel kleine druppels in de lucht (aerosolen). Wanneer er in een ruimte weinig ventilatie is, blijven deze aerosolen, en de ziekteverwekkers die ze meedragen, voor langere tijd in de ruimte. Goede ventilatie kan er dus voor zorgen dat virussen zich minder snel verspreiden in het klaslokaal.
CO2-gehalte meten en bewaken
Idealiter zou de CO2-concentratie aan het begin van de les ongeveer hetzelfde moeten zijn als die van de buitenlucht (ca. 400 ppm). Gedurende de dag zal het CO2-gehalte toenemen door aanwezigheid van leerlingen en de leerkracht. Bij voldoende ventilatie op de juiste manier zou het CO2-gehalte niet hoger dan 1200 ppm moeten worden.
Het meten en monitoren van de CO2-concentratie in een klaslokaal is dus essentieel om te weten of de er genoeg wordt geventileerd. Dit kun je eenvoudig meten door een CO2-meter te plaatsen in ieder klaslokaal. Daarbij is de beste plek een plek aan de muur, niet direct naast een persoon, raam of deur. Een nauwkeurige CO2-sensor geeft op ieder moment eenvoudig aan hoe hoog het CO2-gehalte in de ruimte is.
Eenvoudig en efficiënt inzicht in de binnenluchtkwaliteit
Om alles te halen uit de CO2-meters in je schoolgebouw kun je ze koppelen aan het OnlineSensor-platform. De CO2-meters sturen dan de meetdata naar het cloud-based platform. Het platform geeft een duidelijk overzicht van de metingen in alle klaslokalen binnen een gebouw of zelfs meerdere locaties. Het grote voordeel van OnlineSensor is dat er een alarmmelding wordt verstuurd naar de ingestelde gebruikers zodra een bepaalde grenswaarde wordt overschreden. Zo weten gebruikers dat het tijd is om extra te ventileren of een raam of deur open te zetten. Het platform is ook beschikbaar in een app (iOS of Android), zodat leerkrachten eenvoudig het CO2-gehalte in hun klaslokalen in de gaten kunnen houden en pushnotificaties kunnen ontvangen bij overschrijding van een grenswaarde.
Een dataregistratieplatform geeft ook inzicht in de luchtkwaliteit van klaslokalen gedurende een bepaalde periode. Hierdoor kun je inzien of de waarden in een klaslokaal zich binnen de ingestelde grenzen begaven. Aan de hand van deze inzichten kun je in bepaalde ruimtes op momenten meer of minder ventileren, wat kan leiden tot vermindering van het energieverbruik. Daarnaast biedt het platform de mogelijkheid om gemakkelijk uitgebreide rapportages te generen. Hiermee kun je aantonen dat de luchtkwaliteit goed was gedurende een bepaalde periode.
Het meten, registreren en regelen van het binnenklimaat in klaslokalen is dus essentieel voor het bevorderen van een gezonde leeromgeving voor leerlingen en het verminderen van gezondheidsklachten. Ook zorgt nauwkeurige dataregistratie voor een lagere overlevingskans van ziekteverwekkers in de lucht. Een dataregistratie oplossing geeft eenvoudig inzicht in het binnenklimaat van alle ruimtes binnen een schoolgebouw of zelfs meerdere gebouwen en alarmeert gebruikers bij een te hoge CO2-waarde.
